علیست علم علی عالم و علی معلوم (حافظ شیرازی)
وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ الذاريات : 56
و من جن و انس را نيافريدم مگر براى اينكه عبادتم كنند
هدف از خلقت عبادت است در تفسیر این آیه فرمودند: منظور از لیعبدون یعنی لیعرفون عبادت همان کسب معرفت است و معرفت پدیدارنمیشود مگر در سایه علم
پس علم است که مقدمه است برای معرفت و علم در سینه ای قرار میگیرد یعنی سینه ظرف علم میشود که مزین به تقوای الهی باشد
وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ يُعَلِّمُكُمُ اللَّهُ تقوا پیشه کنید و خداوند علم بشما میآموزد
صوفیان وکسانیکه به این مشرب نزدیکترند تقوا را شرط کسب علم میدانند و استشهاد آنها به این آیه و آیه شریفه :
الأنفال : 29 يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقاناً
اگر از خدا بترسيد خداوند قوه تشخيص حق از باطل روزيتان مىكند
میباشد که علامه طباطبایی بااستدلالی قوی و خدشه ناپذیر این نظریه که تقوا مسبب علم است را رد میکند ولی از استدلال ایشان و تفکر صوفیانه میشود به این حقیقت رسید که گرچه تقوا مسبب علم نیست ولی شرط علم نافع هست یعنی آن علمی که نور است وجداکننده حق ازباطل است در هرظرفی نمیگنجد بلکه نصیب قلبی میشود که طهارت داشته باشد
پس تقوا شرط است تا علم در سینه قرار گیرد
حال ببینیم طریق کسب این علم چگونه است
پیغمبر اکرم در حدیثی میفرماید:
انا مدينه العلم و علىّ بابها فمن اراد العلم فليأت الباب
، يعنى من شهر علمم و على درب آن است و هر كه اراده ورود بشهرى را بكند بايد از در شهر يعنى بوسيله على عليه السّلام وارد شود
یعنی اگر میخواهید به مخزن علم دست یابید باید از درب آن وارد شوید که درب آن علی ع است البته با شرط تقوا
وگرنه در صورتیکه تقوا نباشد و یااز راه ولایت علی نباشد علم نافع نیست
قرآن میفرماید:
َ لَيْسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ ظُهُورِها وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنِ اتَّقى وَ أْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوابِها وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (189)
كارِ نيك، آن نيست كه از پشتِ خانهها وارد شويد بلكه نيكى اين است كه پرهيزگار باشيد! و از درِ خانهها وارد شويد و تقوا پيشه كنيد، تا رستگار گرديد!
یعنی از راهی غیر از درب میشود بخانه رسید ولی طریق تقوا نیست
یعنی بدون علی ع و بدون تقوا میتوان به علم رسید ولی این علم نافع نیست یعنی فرقان حق وباطل نیست یعنی نور نیست که البته باید گفت : اصلا علم نیست بلکه شبحی از علم است زیرا که : العلم نور علم نوریست که روشنگر است
حاصل بحث این شد که: ولایت علی ع همان نوریست که روشنگر راهست وبدون ان مسیر حق و باطل بر انسان مشتبه میشود و یا به تعبیر امام هوالحجاب الاکبر بلکه حجابی میشود تا انسانرا به بیراهه کشاند
پ . ن : ولایت علی ع یاهمان نور هم اکنون مختص حضرت بقیه الله الاعظم است و در غیاب حضرتش ولی فقیه جامع الشرائط فتامل
الهی